Nazwa forum

Opis poszczególnych przedmiotów (Sylabus)
Nazwa Przedmiotu: Antropologia Kulturowa
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu: Obowiązkowy;
Poziom przedmiotu: Zaawansowany;
rok studiów, semestr: II mgr, semestr zimowy 2010/2011;
Liczba punktów ECTS: 3;
Metody nauczania: Wykład 30 h;
Język wykładowy: Polski;
Stopień oraz imię i nazwisko wykładowcy,: Doktor Ryszard Wójtowicz
Wymagania wstępne: Pozytywne zaliczenie poprzedniego semestru studiów filozoficznych;
Cele przedmiotu (efekty kształcenia i kompetencji): 1. Celem nauczania przedmiotu Antropologii kulturowej na studiach filozoficznych jest przyswojenie przez studentów podstawowej wiedzy z zakresu problematyki przedmiotu: szkoły, główne paradygmaty, cele i metody uprawiania antropologii kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych kategorii związanych z określaniem przedmiotu(definicja, status, funkcja, struktura). 2. Przedmiot winien również dostarczyć studentom zasobu niezbędnych pojęć ułatwiających im samodzielne studiowanie literatury z w/w przedmiotu; 3.Wykład Antropologii kulturowej, powinien także wpływać na tworzenie postaw otwartych, liberalnych, tolerancyjnych, nastawionych na pluralizm różnych ludzkich kultur; 4. Wykład powinien także umożliwić tworzenie podejścia interdyscyplinarnego i wielostronnego do zjawisk analizowanych w ramach wykładu.


LP.

Treści merytoryczne przedmiotu

LICZBA GODZIN

I
Główne pojęcia antropologii; rozróżnienie terminów ich zakres i treść: antropologia kulturowa a antropologia społeczna; etnologia; etnografia. Akceptowane i uznane przez antropologów jako fundamentalne, aspekty rzeczywistości kulturowej (kultura jako zjawisko społeczne, historyczne, system symboli, a także jako instrumentalnie powiązana całość oraz jako zjawisko psychologiczne);

II


Wymiary zróżnicowania teorii antropologicznej: podejście synchroniczne i diachroniczne; atrybutywne i dystrybutywne do kultury; zewnętrzne i wewnętrzne ujęcie kultury;

III

Periodyzacja dziejów antropologii: okres preformatywny, formatywny, pełnego ukształtowania oraz okres krytyczny;

IV

Ewolucjonizm. Główne założenia ewolucjonizmu kulturowego (Lewis Morgan, Społeczeństwo pierwotne; Edward Taylor, Cywilizacja pierwotna);

V

Dyfuzjonizm. Przedstawiciele oraz główne tezy dyfuzjonizmu (Wilhelm Schmidt, Fazy rozwoju prawa macierzystego, Stefan Czarnowski, Wędrówka narzędzia);

VI
Funkcjonalizm. Bronisław Malinowski a funkcjonalizm strukturalny Alfreda Reginalda Radcliff-Browna;

VII

Strukturalizm wzór i idee. Od de Saussura do Clouda Levi Straussa. (Elementarne struktury społeczeństwa, trójkąt kulinarny, mit Edypa);

VIII

Emil Durkheim. Główne założenia socjologizmu szkoły francuskiej i jej znaczenie dla antropologii;

IX

Franz Boas i jego szkoła. Monografiom historyczny i zasada relatywizmu w badaniach antropologii kulturowej;

X
Konfiguracjonizm. Ruth Benedict (Wzory kultury; różnorodność kultur);

XI
Culture and Personalisty Approach (psychokulturalizm). Abram Kardiner, Ralph Linton, Edward Sapir, Margared Mead;

XII
Neoewolucjonizm a materializm kulturowy. Tezy i ich rozstrzygnięcia (L. A. Withe, J. H. Steward, M. Sahlins, Ch. Knighta- rewolucja symboliczna);

XIII
Podejście akcjonistyczne, procesualne i marksistowskie w XX wiecznej antropologii kulturowej (Transakcjonizm, szkoła manchesterska oraz trzy dyskusje etnograficzne: Friedman kontra Leach – ekonomia polityczna Kaczinów; Wilmsen kontra Lee – pustynia Kalahari; Obeyeseker kontra Sahlins – śmierć kapitana Cooka);

XIV
Poststrukturalizm oraz feministki w antropologii kulturowej drugiej połowy XX wieku. Edwin Ardener, Henrietta Moore, Salvatore Cuchiari;

XV
Interpretacjonizm i postmodernizm w antropologii kulturowej. Evans Pritchard oraz Clifford Geertz. Writing Culture – James Clifford, Georg Marcuse, Mary L. Pratt, Stephen A. Tyler i inni;

Metody oceny: Zaliczenie   
Spis zalecanych lektur:
1.A. Bernard, Antropologia kulturowa, PIW, Warszawa 2006;
2.Świat człowieka, świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E. Nowicka, PWN, Warszawa 2007;
3.A. Kłoskowska, Socjologia kultury, PWN, Warszawa 2007;
4.B. Olszewska-Dioniziak, Człowiek, kultura, osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Alta, Kraków 2002;
5.K. Brozi, Antropologia kulturowa, UMCS, Lublin 1992;
6.F. Barth, A. Gingrich, R, Parkin, S. Silverman, Antropologia. Jedna dyscyplina cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, tlum. J. Tegnerowicz, UJ, Kraków 2007;
7.L. H. Morgan, Społeczeństwo pierwotne, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 71-81;
8.E. B. Tylor, Cywilizacja pierwotna, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 82-96;
9.B. Malinowski, Argonauci zachodniego Pacyfiku, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 507-552;
10.A. R. Radclif-Brown, Brat matki w Afryce Południowej, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 591-598;
11.E. Evans-Pritchard, Wódz w lamparciej skórze, w: Świat człowieka, świat kultury…,s.612-620;
12.M. Mauss, Szkic o darze, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 107-168;
13.C. Levi-Strauss, Bororo, w: Świat człowieka, świat kultury…, s. 715-736;
14.C. Levi-Strauss, Struktura mitów, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 755-775;
15.F. Boas, Ewolucja czy dyfuzja, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 264-273;
16.A. L. Kreober, Istota kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 279-289;
17.W. Schmidt, Fazy rozwoju prawa macierzystego, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 315-322;
18.S. Czarnowski, Wędrówka narzędzia, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 323-331;
19.R. Benedict, Różnorodność kultur, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 357-371;
20.R. Linton, Pojęcie kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 403-420;
21.E. Spir, Nieświadome modelowanie zachowań w społeczeństwie, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 421-434;
22.B. L. Whorf, Model uniwersum Indian, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 435-441;
23.M. Mead, Dojrzewanie na Samoa, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 474-506;
24.L.A. White, Rozwój kultury, w: Świat człowieka, świat kultury…,s.641-647;
25.M. Harris, Matka krowa, w: Świat człowieka, świat kultury…,s. 670-682;
26. M. D. Shalins, Jak myślą tubylcy. O kapitanie Cooka na przykład, UJ, Kraków,
27.G. Obeyesekere,Apoteoza kapitana Cooka, UJ, Kraków,
28.C. Geertz, Interpretacjonizm kultur, tłum. M. Piechaczek, UJ, Kraków 2005.